ท่องไปในแม่ทา

"ดอยขุนตานสูงตระหง่าน เจ้าพ่อผาด่านเป็นสง่า พระพุทธามหาชัย ลำไยรสเยี่ยม กระเทียมลือชื่อ งานฝีมือแกะสลัก"

     แม่ทา เป็นชื่อของอำเภอหนึ่งใน 8 อำเภอของจังหวัดลำพูน ซึ่งแม้จะเป็นจังหวัดที่มีขนาดเล็กที่สุดในภาคเหนือ แต่กลับอุดมไปด้วยอดีตที่ยิ่งใหญ่ โดยมีมรดกตกทอดทางประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 1,300 ปี สำหรับอำเภอแม่ทาเป็นอำเภอที่มีเส้นทางคมนาคมที่สำคัญของภาคเหนือ นั้นก็คือถนนทางหลวงหมายเลข 11 หรือถนนซูเปอร์ไฮเวย์เพื่อมุ่งสู่จังหวัดเชียงใหม่ รวมถึงมีเส้นทางรถไฟสายเหนือ ที่แม้จะต้องลำบากลำบนในการเจาะสร้างอุโมงค์ทะลุภูเขา ทว่าเมื่อกาลผ่าน อุโมงค์รถไฟลอดแห่งนั้นกลายเป็นเส้นทางมหาเสน่ห์ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมประจำอำเภอแม่ทามาเนิ่นนานหลายสิบปี นอกจากนี้อำเภอแม่ทายังมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่มีชื่อเสียงที่สุด นั้นก็คือ "อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล"

     ซึ่งแน่นอนว่าสำหรับอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดเล็กๆแห่งนึง การมีอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาลมันก็น่าจะยิ่งใหญ่และดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางมาท่องอำเภอแห่งนี้มากเพียงพอแล้ว แต่อำเภอแม่ทายังมีเสน่ห์อันเกิดจากสถานที่สำคัญปลีกย่อยแยกออกมาอีก ฉะนั้นเราเดินทางท่องไปในแม่ทากัน

     ศาลเจ้าพ่อขุนตาน ประเดิมเจิมความเป็นสิริมงคลตามแบบความเชื่อของคนไทย ด้วยการเดินทางไปสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำอำเภอแม่ทา ณ ศาลเจ้าพ่อขุนตาน ที่ประดิษฐานตั้งอยู่ด้านหน้าอุโมงค์ขุนตานนั้นเอง ซึ่งเจ้าพ่อขุนตานนั้นเป็นการตั้งชื่อเรียกกันตามคนท้องถิ่น แท้จริงแล้วท่านมีตัวตนเป็นกษัตริย์ครองเมืองเขลางค์นคร ชื่อว่า "พญาเบิก" พระราชโอรสของพญายี่บา กษัตริย์ผู้ครองนครหริภุญไชยอยู่ในขณะนั้น

     พญาเบิกได้ต่อสู้ต้านทัพกับ เจ้าขุนสงคราม (พระราชโอสรของพญามังรายมหาราช) จนถูกปลงพระชนม์บริเวณดอยขุนตาล ดวงพระวิญญาณของพระองค์จึงสถิตอยู่ในสถานที่แห่งนี้ ชาวบ้านจึงร่วมกันสร้างศาลของท่านขึ้นมา และได้เรียกกันว่า ศาลเจ้าพ่อขุนตาน เพื่อให้ดวงพระวิญญาณของพระองค์ได้ปกปักรักษาสถานที่แห่งนั้นให้มีความสงบสุขร่มเย็น จนได้กลายเป็นที่เคารพของนักท่องเที่ยวและคนต่างถิ่นเรื่อยมาจวบจนปัจจุบัน 

    สถานีรถไฟขุนตาน ถือเป็นสถานีรถไฟที่มีเสน่ห์ที่สุดในภาคเหนือ และติด 1 ใน 5 ของประเทศไทย เป็นสถานีรถไฟที่ได้เก็บรวบรวมความประทับใจของนักท่องเที่ยวไว้อย่างมากมาย เนื่องจากเป็นปลายทางของการเดินทางมาเยือนอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาลโดยทางรถไฟ ทว่ากลับเป็นต้นทางเพื่อที่จะท่องไปในสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติแห่งนี้ต่อไป

     สถานีรถไฟขุนตาน อยู่ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) เป็นระยะทาง 683 กิโลเมตร ถือเป็นสถานีรถไฟที่อยู่สูงที่สุดในประเทศไทย โดยตั้งอยู่บนความสูง 577 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง โดยอาคารสถานีแห่งแรกเริ่มใช้งานเมื่อปี พ.ศ. 2461 ซึ่งปัจจุบันอาคารหลังเดิมนั้นได้ถูกยกเลิกใช้ไปแล้ว แต่ยังคงสภาพไว้ให้นักท่องเที่ยวได้เห็นเป็นตำนาน

     อุโมงค์ขุนตาน มนต์เสน่ห์ใดในแม่ทาเล่า จะสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางมาได้ดีไปกว่า "อุโมงค์ขุนตาน" อุโมงค์ทางรถไฟลอดที่ยาวที่สุดในประเทศไทย ด้วยความยาว 1,352 เมตร สร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2461 ใช้เวลาการก่อสร้างยาวนานถึง 11 ปี โดยการรถไฟหลวงแห่งกรุงสยาม ที่มีพลเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยาการ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน เป็นผู้บัญชาการ และมีนายช่างชาวเยอรมันชื่อ "เอมิล ไอเซนโฮเฟอร์" เป็นผู้ควบคุมการก่อสร้างทั้งหมด การได้นั่งรถไฟลอดอุโมงค์แห่งนี้ แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆเพียงไม่กี่นาที แต่ก็ถือเป็นวินาทีอันยิ่งใหญ่ที่ใครหลายๆคนต้องการมาสัมผัส 

     จากสถานีรถไฟนครลำปาง อีกเพียง 5 สถานี ขบวนรถไฟก็จะเดินทางลอดผ่านอุโมงค์ขุนตานแล้ว ถือเป็นช่วงเวลาแห่งการรอคอยของผู้โดยสารทั้งขบวน และเมื่อรถไฟเริ่มเข้าสู่อุโมงค์ทุกคนบนรถไฟต่างนัดกันหยุดหายใจไร้เสียงพูดคุยใดๆ ความรู้สึกตื่นเต้นแต่มิอาจตื่นตา เนื่องจากภายนอกโบกี้มีแต่ความมืดมิด เพียงชั่วอึดใจเดียวเท่านั้นขบวนรถไฟก็ผ่านพ้นอุโมงค์ขุนตาน เทียบท่าสถานีรถไฟขุนตานเป็นอันถึงจุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวหลายๆคน

     สะพานทาชมภู ถือเป็นเสน่ห์ที่มีต่อเนื่องกันกับอุโมงค์ขุนตาน สะพานรถไฟข้ามแห่งนี้ไม่ได้มีสีชมพูคล้องตามชื่อแต่อย่างใด ชาวบ้านมักเรียกกันว่า "สะพานขาว" ตามสีของตัวสะพานมากกว่า โดยสะพานทาชมภูสร้างขึ้นทันทีหลังจากก่อสร้างอุโมงค์ขุนตานเสร็จ เมื่อปี พ.ศ. 2462 โดยมีนายพลเอก กรมขุนกำแพงเพชรอัครโยธิน เป็นวิศวกรควบคุมงานเช่นเดิม ตัวสะพานมีสีขาวโดดเด่นเป็นสง่าเห็นได้แต่ไกล มีความงดงามแตกต่างจากสะพานข้ามทางรถไฟแห่งอื่น ลักษณะเป็นโครงคอนกรีตเสริมเหล็กความยาว 87 เมตร ซึ่งถือเป็นการคำนวณและควบคุมงานก่อสร้างอันยอดเยี่ยมที่ทำให้สะพานทาชมภูยังคงสภาพที่มั่นคงแข็งแรงมาจนบรรจบครบร้อยปี ในปี พ.ศ. 2562 นี้ 

     Delizia Garden เบรคกับที่เที่ยวมาเลี้ยวเข้าร้านอาหารกันสักหน่อย ที่อำเภอแม่ทาแห่งนี้มีร้านอาหารโดดเด่นตกแต่งสไตล์อิตาลีชื่อว่า "เดลิเซีย การ์เด้นท์" ลักษณะเป็นอาคารปูนเปลือยสีเหลืองส้ม บรรยากาศดีวิวสวยริมถนนทางหลวงสายลำปาง-เชียงใหม่ หรือถนนทางหลวงหมายเลข 11 มีฟาร์มเลี้ยงแกะน้อยๆ เป็นกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวได้ป้อนหญ้าเป็นมัดๆใส่ปาก

     ร้านนี้มีกาแฟสดไว้บริการ อาหารก็มีให้เลือกหลากหลาย ทั้งอาหารไทย อาหารจานเดียว อาหารทานเล่น และสเต็ก เมนูแนะนำคือ เมล่อนปั่น เป็นเมล่อนคัดมาพิเศษ ร้านนี้มีมุมให้ถ่ายรูปสวยๆอยู่หลายมุม ถือเป็นจุดพักระหว่างทางที่อิ่มท้องได้ ถ่ายรูปได้ มีกิจกรรมให้ทำ ครบวงจรทีเดียว

     อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล มาถึงไฮไลท์ของอำเภอแม่ทา หากจะกล่าวกันให้ชัดเจน นี่คือแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่เชิดหน้าชูตาและเป็นชื่อเสียงให้กับจังหวัดลำพูนอย่างแท้จริง แม้อาณาเขตพื้นที่จะครอบคลุมไปถึงจังหวัดลำปางด้วยก็ตาม แต่หากนับกันที่ "จุดตั้ง" ซึ่งจะถือเอา "ที่ทำการอุทยานฯ" เป็นหลัก อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาลจะตั้งอยู่ในเขตอำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน อย่างไม่ต้องถกเถียงกันอีกต่อไป

     แหล่งท่องเที่ยวภายในอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล มีความโดดเด่นที่สุดคือการเดินเท้าขึ้นพิชิตยอดดอยขุนตาล มองเห็นทิวทัศน์ฝั่งจังหวัดลำปาง และจังหวัดลำพูน และมองไกลเห็นไปถึงอำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ ระหว่างเส้นทางขึ้นสู่ยอดดอยจะผ่านสถานที่อันเป็นประวัติศาสตร์ ได้แก่ พลับพลาที่ประทับของ "กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน" พระบิดาแห่งการรถไฟไทย, บ้านพักของ "หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช" และบ้านพักของ "คณะมิชชันนารีอเมริกันคริสตจักร" โดยที่บนดอยขุนตาลเคยเป็นจุดยุทธศาสตร์ทางการทหารที่สำคัญอีกด้วย

     นอกจากนี้ยังมีน้ำตก และมีจุดชมวิวทะเลหมอกบริเวณลานกางเต็นท์อีกด้วย ซึ่งเนื้อหาของดอยขุนตาลและสถานที่ใกล้เคียงได้ถูกนำเสนอออกไปแล้วหลายบทด้วยกัน เนื้อหาเขาเยอะจริง และมีความสำคัญน่าเรียนรู้ทั้งนั้นเลยด้วย  

เข้าไปดูเนื้อหาเพิ่มเติมได้ที่

- อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ตอนที่ 1

- อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ตอนที่ 2

- เส้นทางศึกษาธรรมชาติดอยขุนตาล

- อุโมงค์ขุนตาน ความอุตสาหะบนเส้นทางรางเหล็ก

     วัดขุนตาน มีเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยที่น่าสนใจ ที่วัดขุนตานแห่งนี้ ถือเป็นที่พึ่งทางใจและสถานที่ประกอบศาสนกิจสำหรับชาวบ้านบริเวณชุมชนขุนตาน วัดขุนตานตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาระหว่างสถานีรถไฟขุนตานกับอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ในพิธีฌาปนกิจศพ เมื่อเสร็จพิธีแล้ว ญาติพี่น้องและชาวบ้านจะช่วยกันยกโลงศพลงมาจากวัด เพื่อนำไปวางบนรถรางบริเวณด้านหน้าของสถานีรถไฟขุนตาน ซึ่งการเคลื่อนย้ายโลงศพลงมานั้นเป็นไปด้วยความทุลักทุเล เนื่องจากต้องยกลงเขาที่มีความลาดชัน เมื่อตั้งโลงศพลงบนรถรางเรียบร้อยแล้ว จะทำการเคลื่อนที่ไปบนรางรถไฟ รางเดียวกับที่รถไฟวิ่งกันปกติ เพื่อนำไปเผาบริเวณฌาปนกิจสถาน .. ถือเป็นพิธีงานศพที่มีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์จริงๆ แต่ถ้ารถไฟวิ่งมาในระหว่างเคลื่อนย้ายศพ ก็ตัวใครตัวมัน 

** อำเภอแม่ทา มี 6 ตำบล แต่ละตำบลจะมีชื่อ "ทา" นำหน้า ได้แก่ ทาปลาดุก ทาสบเส้า ทากาศ ทาขุมเงิน ทาทุ่งหลวง และ ทาแม่ลอบ ถือเป็นการตั้งชื่อตำบลที่เก๋ไก๋ ดูดีมีเอกลักษณ์ และน่ารักไม่ซ้ำแบบใคร